Restauratie en herbestemming Enne Jans Heerd, Maarhuizen

november 2021
november 2022
In opdracht van:
Stichting Enne Jans Heerd
In samenwerking met:
ONIX architecten

Restauratie en herbestemming Enne Jans Heerd, Maarhuizen

De Enne Jans Heerd is een rijksmonumentale boerderij op de eeuwenoude wierde Maarhuizen en een historisch baken op het Groninger Hogeland. De boerderij heeft door de eeuwen heen altijd een agrarische bestemming gehad. De laatste boer op de Enne Jans Heerd was Duurt de Vries, die tot zijn laatste dag in Maarhuizen dieren hield als hobbyboer. Met zijn vertrek in 2010 is een einde gekomen aan het agrarisch gebruik van de boerderij.

 

De Enne Jans Heerd bestaat uit een woonhuis in drie delen met twee schuren. De boerderij is genoemd naar Enne Jans Huizing (1737-1819). Samen met zijn vrouw Grietje Freerks verwierf hij de boerderij in 1788.

 

Verduurzamen met een plus

We waren al geruime tijd in bouwteam actief en hebben daarin meegedacht over bouwkundige oplossing en de begrotingen.

 

De boerderij is herbestemd tot een combinatie van theater, horeca, schuur en woonhuis. Een wierde voor cultuur en natuur. Daarvoor zijn veel onderdelen verduurzaamd, uiteraard met in achtneming van alle monumentale aspecten. Het exterieur van de boerderij is terughoudend gerestaureerd. Het restauratieplan was erop gericht de boerderij toekomstbestendig te maken en de monumentale waarde te versterken. Het restaureren is hiermee een plus op het gewone onderhoud.

Boeren kathedraal

Aan de buitenkant van het gebouw hebben we een paar in het oog springende ingrepen gedaan: bij de kleine schuur hebben we extra lichtopeningen aangebracht. Dit hebben we gedaan op de plek van de zijgevel, die vanwege scheefstand en scheuren toch vrijwel helemaal herbouwd moest worden. Op andere plekken zijn verloren gegane monumentale onderdelen weer teruggekomen. Dat is het geval bij de gebinten in de grote schuur. Die zijn in het verleden voor een deel verwijderd en nu weer teruggebracht. De grote schuur blijft voor het grootste gedeelte leeg, zodat deze ‘boeren kathedraal’ in volle glorie beleefd kan worden.

Vervangen rieten dak (video: Mark Schuurman)

1024x574

Nieuwe uilenborden voor Enne Jans Heerd

5 september 2022

Op het vernieuwde dak van de Enne Jans Heerd zijn nieuwe uilenborden geplaatst. Identiek aan de oude, maar toch nieuw. In de timmerfabriek van BGDD in Dokkum is vakman Wiebe Douwsma aan de slag gegaan om de uilenborden precies na te maken. Dit is precisiewerk en nodig omdat het om een monumentale boerderij gaat. De originele krullen, vormen en kleuren komen weer terug. Belangrijk hierbij is de communicatie tussen de uitvoerder op de bouw en de timmerman in de fabriek. De maten zijn namelijk niet standaard bij oude boerderijen en panden. De hellingshoek van een oude boerderij is niet op beide dakvlakken gelijk. 

Geplaatst uilenbord in Maarhuizen
Geplaatst uilenbord in Maarhuizen

Innovatieve isolatie bij een rijksmonument

4 mei 2022

Deze week voerden we een bijzondere innovatie uit: de kapconstructie van één van de schuren wordt met 33 cm ingekort waardoor er ruimte ontstaat tussen de pannen en de constructie voor het akoestische isolatiepakket. Hiervoor moest de kap een dag lang "zweven" boven het pand.

 

Zo kan de schuur een nieuwe functie krijgen als theaterzaal zonder overlast voor de omgeving. Het aangezicht van het dak blijft aan de buitenzijde hetzelfde en aan de binnenzijde houden we de authentieke constructie met sporen in het zicht.