Woonwensen centraal in Groninger model: ‘Bewoners kiezen zelf’

Een artikel van Bouwen in het Noorden, editie 102 (januari 2024)

Aan de Vlaslaan, Boerdamsterweg en Ploegersweg in Middelstum zijn eind september dertien duurzame woningen opgeleverd. Nationaal Coördinator Groningen (NCG) was de opdrachtgever voor dit sloop-nieuwbouwproject in het aardbevingsgebied, maar de woningeigenaren selecteerden zelf aannemer Bouwgroep Dijkstra Draisma (BGDD). Bij het ontwerpproces met de architect stonden bovendien hun woonwensen centraal. Dit was namelijk een van de eerste projecten naar Groninger model.

Nadine Muller, projectleider namens NCG, legt uit: ‘Bij het Gronin-ger model is NCG de opdrachtgever, maar kiezen de woningeigenaren de aannemer en is tijdens het hele proces hun inbreng van groot belang.’ Na een voorselectie werden drie aannemers gekozen om een presentatie voor de eigenaren te houden. Muller: ‘Daarbij kozen zij unaniem voor BGDD.’ Herman van Wijk, senior projectmanager bij BGDD: ‘Het ging bij dit project om twaalf woningen van particuliere eigenaren en één woning van Woongroep Marenland. Wij hebben goed nagedacht over het betrekken van alle eigenaren in het proces en hebben alle mogelijkheden qua ontwerpen laten zien.’

Na de zomer van 2021 begon het ontwerptraject. Muller: ‘Toen begon het voor de bewoners echt te leven. Ze hebben meegedaan aan groeps-ontwerpsessies én individuele gesprekken met de architect Van Manen Zwart gehad. Daarin konden ze hun wensen aangeven, zoals het benutten van koppelkansen, het kiezen voor bijvoorbeeld een uitbouw of een ande-re indeling: de bewoners hebben echt zelf keuzes gemaakt.’ Van Wijk beaamt dit: ‘Wij zijn samen met de architect in gesprek gegaan met de eigenaren. We hebben steeds een aantal varianten van ontwerpen besproken, tot er definitieve keuzes werden gemaakt.’ Dat het een vrij jonge wijk betrof met jonge gezinnen, was te merken. Van Wijk: ‘Er is gekozen voor allerlei varianten qua op- en aanbouwen en indelingen. Er is geen woning hetzelfde geworden, maar het ontwerpproces verliep heel voorspoedig.’ Na goedkeuring van de gemeente en de welstandscommissie kon, na ongeveer een half jaar, de sloop van de bestaande woningen beginnen. 

Muller vertelt dat NCG en BGDD niet voor niets beide projectondersteuning en bewonersbegeleiding aanbieden. ‘Het is een intensief traject waarin veel keuzes moeten geworden gemaakt. De bewoners krijgen van alle kanten steun en hulp, de bewonersbegeleiders vormen daarbij een belangrijke schakel.’ BGDD heeft al meerdere projecten voor NCG gedaan, waardoor beide partijen elkaars werkwijze goed kennen. Muller: ‘Dat hielp ontzettend in de samenwerking en dat is fijn, want voor de bewoners was het een spannend proces. De communicatie verliep soepel, iedereen hield zich aan afspraken en zaken die daarom vroegen, werden meteen opgelost.’ Van Wijk: ‘Zoveel mensen, zoveel wensen. Dat ging hier echt op. We hebben van andere projecten in dit gebied geleerd wat er nodig is: we nemen bewoners stap voor stap mee door het proces. Die begeleiding is van groot belang en leidt tot het beste resultaat.’

Bij Samenwerkingsverband Noord-Nederland (SNN) kunnen woningeigenaren in versterkingstrajecten een subsidie van maximaal 7.000 euro aanvragen voor verduurzaming van de woning. Muller: ‘Bij dit project kozen bewoners bijvoorbeeld voor extra isolerend triple glas, screens en zonnepanelen. Ook bij deze keuzes zijn ze begeleid.’ Van Wijk: ‘We hebben de eigenaren laten zien welke mogelijkheden er waren. Zij hebben vervolgens keuzes gemaakt en offertes ingediend om de subsidie te krijgen.’