"Echte innovatie zit niet in technologie" column Folkert Linnemans voor Bouwend Nederland

Wanneer we praten over industrialisatie van de bouw, denkt iedereen vaak aan robots (humanoids) en robotarmen, net als in een ‘autofabriek’. Dit vertekende beeld leidt vaak tot andere verwachtingen, als mensen onze fabriek bezoeken. Ja, we hebben robotarmen en een geïndustrialiseerde productieomgeving. Maar de echte innovatie zit niet in de technologie. De echte innovatie zit in een nieuw bouwproces en –product: een totale aanpak, van visie op energietransitie naar productontwikkeling en productieproces. Hoogwaardige standaardisatie, met ruimte voor individuele keuzes zijn de belangrijkste producteigenschappen.

Op dit moment is de bouw een projectenorganisatie. Woningen worden per project bedacht, ontwikkeld, vormgegeven en uitgevoerd. En vaak is elk project afwijkend. De kaders die een geïndustrialiseerd product met zich meebrengen zijn veelal niet onoverkomelijk, maar moeten wel in een vroeg stadium van het project meegenomen worden. Maar dat laatste is het moeilijkst: de regels van industrialisatie toepassen in het ontwikkel- en ontwerptraject. Alleen zonder die regels hebben we ook geen bouwstroom. Zonder bouwstroom is een betaalbaar en schaalbaar product moeilijk haalbaar. Een bouwstroom geeft volume en juist datgene is wat een fabriek nodig heeft.

Het allerbelangrijkst is een goed product en een stabiele stroom, zodat er continuïteit in de productie ontstaat. En dat ontbreekt nu nog in veel gevallen. COVID-19 laat de gevoeligheid ook weer zien. De planning gaat bij renovatiewerken volledig over de kop, terwijl deze bij nieuwbouw juist zekerder lijkt te worden. De uitdaging voor de markt is om die industriële spelregels te integreren. Onze branche is hier altijd goed in geweest: de spelregels van de ‘welstand’, bestemmingsplannen en wetgeving worden al jaren verwerkt in prachtige gebouwen. Het toevoegen van spelregels rondom industrieel bouwen, is daarmee een volgende stap. Oftewel, samen kunnen we zorgen voor de continue bouwstroom. Hierdoor kunnen bedrijven investeren in industriële bouwproducten en –productie.

Gaat dit ten koste van banen? Nee juist niet. Het bouwvolume blijft groeien, terwijl de hoeveelheid beschikbare arbeid al jaren afneemt. Met bouwstromen, industrialisatie en robotisering halen we de benodigde schaal, met dezelfde mensen. Op die manier komen de doelen binnen hand(- en robotarm)bereik. Resultaat: een betaalbare energietransitie die we met zijn allen waar kunnen maken.